MARIA MONTESSORI (1870 – 1952)

Włoska lekarka i pedagog. Jedna z największych reformatorek wychowania przedszkolnego i szkolnego. Twórczyni „metody montessori”, która kładzie nacisk na umożliwienie dziecku swobodnej aktywności, oraz kształcenie jego zmysłów. Każde dziecko jest inne, a więc każde ma prawo do indywidualnego rozwoju. Maria Montessori krytycznie odnosiła się do tradycyjnego szkolnictwa, a ławka szkolna była dla niej symbolem wyrażającym bezruch i tłumienie aktywności dziecka.

Maria Montessori stworzyła całościowa koncepcję pedagogiczną obejmująca rozwój człowieka od narodzin do dorosłości, opierającą się na podstawowej zasadzie szacunku dla indywidualności i godności dziecka.

Główne założenia pedagogiki Montessori to:

Przygotowane otoczenie, które inspiruje dziecko do odkrywania świata i rządzących nim reguł.

Wyjątkowy materiał Montessori, który opracowany jest tak, by zachęcał do pracy, zawierał element samokontroli i był estetyczny i trwały.

Zasada wolności w podejmowaniu decyzji, co do wyboru zajęcia, która pozwala dziecku wzmacniać w sobie przekonanie o własnej mocy sprawczej, budować adekwatną samoocenę.

Nauczyciel, który towarzyszy dziecku, obserwuje, w razie potrzeby – pomaga, ale niczego nie narzuca i nie przejmuje odpowiedzialności za dziecko.

Budowanie w dziecku wewnętrznej motywacji do działania. Unikanie kar i nagród, ćwiczenie umiejętności adekwatnej samooceny i podejmowania odpowiedzialności za własne działania sprawia, że dziecko uniezależnia się od zewnętrznej oceny i motywacji budując swoją wewnętrzną siłę i wiarę w siebie.

Życie Marii Montessori – niezwykła historia

Maria Montessori była naprawdę niezwykłą kobietą..

Urodziła się 31 sierpnia 1870 r. w Chiaravalle (Włochy). Była jedną z pierwszych kobiet we Włoszech, które ukończyły studia medyczne. Jej praca z dziećmi niepełnosprawnymi intelektualnie dała znakomite wyniki. Jej obserwacje pozwoliły odkryć dziecięcą zdumiewającą, zdolność do uczenia się. Dzieci uczą się prawie bez wysiłku! Ta prosta, ale głęboka prawda stała się kamieniem węgielnym całego jej życia w dążeniu do reformy edukacji.

1876 – 1883 podjęła naukę w rzymskiej szkole publicznej.
1883 – 1890 odbyła naukę w średniej szkole techniczno – przyrodniczej dla chłopców.
1890 – 1892 studia matematyczne i przyrodnicze na Uniwersytecie Rzymskim.
1892 – 1896 studia medyczne na Uniwersytecie Rzymskim.
10.07.1896 r. uzyskała tytuł „Dottoressa” w dziedzinie psychiatrii. W 1897 r. Maria Montessori podjęła pracę w Klinice Psychiatrycznej Uniwersytetu Rzymskiego. M. Montessori stwierdziła, że problem rozwoju i kształcenia dzieci upośledzonych jest natury pedagogicznej niż medycznej – dzieciom należy stworzyć odpowiednie warunki wychowawcze, czyli specjalne metody pracy nad ich rozwojem.
31. 03. 1898 r. narodziny syna Mario.
Wiosną 1900 r. Narodowa Liga Wychowania Dzieci Upośledzonych Umysłowo w Rzymie utworzyła Instytut Medyczno-Pedagogiczny Kształcenia Nauczycieli dla Opieki i Wychowania Dzieci Umysłowo Upośledzonych, połączony ze szkołą ćwiczeń dla 22 uczniów. Kierowanie placówką powierzono M. Montessori. Okazało się, że dzieci upośledzone umysłowo, osiągały lepsze wyniki w nauce niż dzieci normalne.

06. 01. 1907 r. Montessori otworzyła pierwsze przedszkole – Case dei Bambini – Domy Dziecięce w dzielnicy zamieszkałej przez rodziny robotnicze. Głównym celem powstałej placówki miała być resocjalizacja mieszkańców oraz zajęcie się dziećmi pozostającymi bez opieki. Dzieci zostały objęte opieką i edukacją odpowiednią do wieku.

1909 r. wydała pierwszą książkę pt: ” Il metodo della pedagogica scientifica all’ educatione infantile nelle casa dei bambini” ( pol. wyd. „Domy dziecięce”) – opis koncepcji przedszkola i zarys metody pracy z dziećmi w „przygotowanym otoczeniu”.

Wyposażała placówkę w meble i przedmioty przystosowane do potrzeb i wieku dziecka według własnego projektu.

W 1910 r. M. Montessori rezygnuje ze wszystkich zajęć, łącznie z prawem wykonywania zawodu lekarza i poświęca się pracy na rzecz dzieci.
Od 1911 r. metodę M. Montessori stosowano już w szkołach w całych Włoszech, oraz w Szwajcarii.
W 1912 powstawały (m. in. w Anglii i USA) komitety popierające tę pedagogikę. M. Montessori poświęca się całkowicie propagowaniu własnej metody, odbywa liczne podróże w celu wspierania rozwijającego się ruchu montessoriańskiego.
W 1916 r. w Barcelonie opracowała podstawy metodyki wychowania religijnego.
1923 r. nadanie M. Montessori przez Uniwersytet Durham w USA tytułu Doktora Honoris Causa.

Jej metodyka nauczania oraz idee wychowania szybko się upowszechniły w wielu innych krajach i są popularne do dziś.

W roku 1929 powstaje Associatio Montessori Internationale (AMI) – Międzynarodowe Stwarzyszenie Montessori, które staje się centralną organizacją koordynującą działalność placówek i towarzystw montessoriańskich na świecie oraz zajmującą się kształceniem nauczycieli.

Sama Montessori wyszkoliła setki pedagogów.

W 1933 roku w Niemczech zamknięto wszystkie szkoły prowadzone metodą Montessori, a napisane przez M. Montessori książki spalono publicznie na placu Scheiterhaufen w Berlinie. Idea wychowania do wolności i niezależności, zawarta w metodzie stała się zagrożeniem dla rządów faszystowskich.
W 1939 r. Maria Montessori wyjeżdża do Indii wraz ze swoim synem Mario – kursy w Adyar, w dzielnicy Madrasu.

W 1940 r. z powodu wybuchu II wojny światowej osobno internowano Montessori i jej syna na terenie Indii.
31.08.1940 r. w 70 – te urodziny rząd brytyjski ponownie łączy Marię i Maria.
Po zakończeniu II Wojenny Światowej M. Montessori podjęła pracę w celu odnawiania ruchu społecznego na rzecz swojej metody, reaktywowano stare i powoływano nowe stowarzyszenia, ośrodki szkoleniowe, przedszkola i szkoły montessoriańskie.

Za wybitne osiągnięcia pedagogiczne i przesłania humanistyczne, zawarte w ideach swojej metody
wychowawczej Maria Montessori była wielokrotnie w różny sposób wyróżniana.

W 1947 r. wygłasza w UNESCO referat „Wychowanie i pokój” (obchody 40-lecia Casa dei Balbini). W 1949 r. Montessori została wytypowana do pokojowej nagrody Nobla oraz otrzymała Krzyż Legii Honorowej z rąk rektora Sorbony w imieniu republiki francuskiej. W 1950 r. zostaje mianowana na profesora na Uniwersytecie w Perugii – nadanie tytułu Honoris Causa Uniwersytetu w Amsterdamie. W tym roku zorganizowano spotkanie poświęcone zagadnieniom pedagogiki M. Montessori. Przerodziło się ono w międzynarodową konferencję, podczas której M. Montessori wygłosiła trzy wykłady.

Z synem Mario.

Maria Montessori zmarła 6 maja 1952 r. w Noordwijk aan Zee w Holandii.

Napis na grobie głosi:
„Proszę Was kochane dzieci, które wszystko potraficie, abyście razem ze mną budowały pokój na świecie.”

Źródło: Fundacja Edukacji Montessori